Sinds 1 oktober 2023 is ds. Bert Heslinga met emeritaat en zijn wij als gemeente vacant.
Op de informele bijenkomst in de kerk, waarbij de gemeente afscheid heeft genomen van ds. Bert Heslinga, is een (verkort) interview met hem getoond. Het volledige interview is te bekijken via https://vimeo.com/869812786?share=copy code 1308
Ds. Bert Heslinga
Berkenoord 61
tel. 06 464 58 207
e-mail: predikant@detabernakel.nl of ds@bertheslinga.nl
Weblogje van de dominee.
17 september
A.s. zondag is onze startzondag. 'God geeft toekomst' is het thema. Ik hoop dat er weer meer mensen in de kerk zullen zijn. Jonge gezinnen ook!
Straks geen anderhalve meter meer? We moeten nog kijken hoe we hier mee omgaan. Op zondag 19 september zijn de kinderen wel weer in de kerk: gezellig en levendig, zoals het hoort wanneer je de gemeente mag zien als het huisgezin van God.
Waar ben ik vandaag mee bezig? Voorbereiden van de dienst van zondag, voorbereiden van de afscheidsdienst op maandag. Nog even een paar bezoekjes doen en dan de zondagsbrief-kopij afronden. Vrijdagavond: werken aan de preek.
#Ik heb vandaag de petitie van de Waddenverniging getekend: https://waddenvereniging.nl/onswerk/gaswinning/stopgaswinning/petitie
→We zoeken een nieuwe jeugdouderling: iets voor jou?
Zondag wordt een drukke dag: eerst de dienst, dan het koffiedrinken (buiten - met cake e.d.) vervolgens de Picknick en om 14.00 uur de Emmauswandeling in het Cannenburcherbos.
18 september.
Ik ben benieuwd of we morgen een volle bak hebben in De Tabernakel.
En of we echt weer van start gaan met kringen, groepen en catechese.
Dinsdagavond om 19.00 uur is de aftrap van de catechesegroepen. Kom je ook?
20 september.
Wat was het fijn om weer kinderen in de kerk te zien. En wat waren de slingers die ze gamaakt hadden prachtig. Mooi om zo feestelijk de start te maken van het nieuwe seizoen. Laten we van hieruit vol goede moed veder gaan en hopen dat we meer en meer ruimte krijgen om gewoon ongedwongen en niet beperkt samen te zijn.
Morgen hopen we weer een paar groepen voor de catechese te vormen voor de leeftijd van 12-17. Kom ook om 19.00 uur in Het Vooronder!
22 september.
Prinsjesdag, politiek, de formatie. Het is wel zuchten onderhand. Jan Terlouw verwoordt het prima. Er is geen visie, geen ideologie meer. 'Zonder visioen verwildert het volk' zeg ik dan nog maar een keer. Een visioen, een visie, een idee, een moreel kompas. Het is broodnodig, zeker nu de polarisatie toeneemt. Voor christenen is die visie het Koninkrijk van God. Wie een beter visioen heeft mag het mij vertellen. Jan Terlouw vindt het prima dat godsdienst verdwijnt uit de samenleving. Ik denk dan: ja maar wie houdt dat visioen dan nog levend? Ik wens alle politici toe dat ze niet voor zichzelf bezig zijn voor ons allemaal en dat ze een visie zullen hebben. We bidden voor de overheid, maar we zingen af en toe ook Lied 994 'Voor hen die ons regeren'. We vragen in dat lied om ootmoed en verstand en dat God zal regeren tegen het onverstand. Een prachtige tekst van Tom Naastepad op een melodie van Heinrich Schütz. 
24 september.
De aftrap van de Kring Groen Geloven is eindelijk een feit. Een kring met deelnemers die hart hebben voor de Schepping van God en willen nadenken over wegen en oplossingen in deze tijd. U/jij zult nog van ons horen.
En wie wil aansluiten: welkom op donderdag 4 november om 20.00 uur. We gaan het dan hebben over de Groene Kerk.
Ook de andere kringen staan weer in de startblokken. Fijn dat we elkaar weer kunnen ontmoeten.
→Vooruitblik op de diensten:
Op 3 oktober naast de ochtenddienst van 10.00 uur (Israëlzondag!) ook een Vesper om 17.00 uur.
Op 10 oktober zijn er twee diensten die over geloofsopvoeding gaan. Annemarie Kuyvenhoven gaat in De Tabernakel aan de slag met ouders en kinderen van de basisschool leeftijd. Zelf mag ik de dienst in De Dorpskerk doen, waarbij het draait om de 12+ jongeren en hun ouders. Uiteraard is iedereen welkom. En we hopen natuurlijk de gezinnen over en weer komen bij de doelgroep waar ze (vooral) onder vallen.
1 oktober.
Zondag weer eens twee diensten in De Tabernakel. Om 10.00 uur over Kain en Abel en om 17.00 uur een vesper: een kort dienst. Rustig en bezinnend.
Welkom!!
3 oktober
Al van jongs af aan ben ik ongeduldig. Ik hoor van mijn moeder dat ik als kind al moeilijk kon wachten en weinig geduld had.
Ik ben inmiddels iets rustiger en wijzer en ook geduldiger geworden. Maar nog altijd ben ik bezig met alles wat er gebeurt in de wereld om me heen. Ik ben een generalist of wel: alleseter. Ik kan moeilijk me ergens voor afsluiten, alle antennes staan voortdurend op stand-by. Zo is de crisis rond klimaat en duurzaamheid mij een grote zorg. En de politiek (of wat daar van over is) is een bron van ergernis en onrust.
Nu kan ik gemakkelijk vanuit een ivoren toren gaan preken en zeggen dat het anders moet. Ik durf dat misschien ook meer dan ooit, maar dan niet van een veilige afstand, als buitenstaander maar als mens midden in de samenleving. Dus wat is hier zeg is vanuit het motto ‘verbeter de wereld, begin bij jezelf.’
En dan valt me op dat we vastzitten in vaste patronen en dat we vastlopen op plat getreden paden. Ik zelf inclusief dus. Want ook consumeer, ik rijd in een auto, ik gebruik energie etc. Ik wil minder of niet meer vliegen en liefst zo duurzaam mogelijk leven. In de kring ‘Groen geloven’ voel ik mezelf ook aangesproken op mijn flinke ecologische voetafdruk. Tegelijk besef ik dat we als mens altijd een afdruk zullen hebben op aarde en dat we onze (slechte) invloed pas opheffen door er niet meer te zijn. En dat vinden de meeste mensen (ik ook) geen optie.
D.w.z. voorlopig nog niet.
Hoe dan wel? Hoe komen we af van die vastgeroeste patronen en manieren van leven.
Paulus (ja hij weer) zegt in Romeinen 12:2 ‘Wordt hervormd door de vernieuwing van je denken’. Je zou ook ‘gereformeerd’ kunnen vertalen, maar het woord ‘veranderen’ in de NBV is wel wat mager. Ik het Grieks staat iets waar ons woord metamorphose van is afgeleid. Een totale verandering: vorm, structuur en karakter.
Een gedaanteverandering. Wanneer je denken vernieuwd wordt door de Geest van God, door de liefde van God in je hart, dan ga je anders met de ander om, dan denk je diaconaal, dan kijk je anders naar de economie en de ecologie. Door de Geest van God kijk je ook anders naar de mogelijke fusie van onze kerken in Vaassen.
Het betekent dus (op alle terreinen) dat je de verandering niet zelf kunt bewerken, maar dat er iets in je moet veranderen (je hart, je ziel) waardoor je anders gaat denken anders gaat doen. Ik zou de politiek toewensen dat er meer mensen zijn die in hun denken en doen geleid zullen worden door God, zodat de patronen van het ik-gerichte denken doorbroken worden. Zodat er een visie ontstaat die geënt is op het vergezicht van het Koninkrijk van God. De ik gerichte samenleving moet veranderen in de wij- gerichte samenleving. Mensen die leiding geven en besturen zitten niet voor zichzelf op die posities, maar voor het bedrijf, voor het algemeen belang. En zo zou het ook in de politiek moeten gaan. Je zit er voor je achterban, de mensen in het land. Maar wanneer je geen visie hebt dan wordt het korte termijn beleid en dan is het vizier vooral gericht op de volgende verkiezingsuitslagen.
12 oktober.
Zondag waren er twee diensten over geloofsopvoeding. Het waren waardevolle bijeenkomsten. In de Tabernakel volop creatief en gericht op de jongere kinderen in het gezin. In de Dorpskerk waren de ouders met pubers in beeld. Het mag altijd meer: dat geldt zeker voor de opkomst in dit soort diensten.
Nu op naar 17 oktober. Een Anders Vieren dienst met muziek van piano, fluit, viool en cello. Ik verheug me er op. Thema: 'De meeste mensen deugen....'
29 oktober.
Op zondag 31 oktober - Hervormingsdag - is er weer een doopdienst in De Tabernakel. Tot het einde van het jaar volgen er D.V. nog drie! Mooi dat we weer een beetje gewoon kunnen vieren, hoewel de dreiging van beperkingen toch weer in de lucht hangt. We hopen er het beste van.
5 november.
Met allerheiligen en allerzielen achter de rug en met weer nieuwe Coronamaatregelen te verwerken op weg naar zondag 7 november. Bijzonder, want twee kerkdiensten (en nog een derde voor mij om 19.00 uur in Wapenveld.) 's Morgens met de nieuwe NBV21 onder de arm over dit boek en de essentie ervan. Om 17.00 uur ene Vesper met prachtige muzikale begeleiding van piano, viool en cello. Kom dus gewoon 2 keer!
8 november.
Even slikken en weer door…..
Tja, ineens moeten we weer mondkapjes mee naar de kerk en houden we weer anderhalve meter afstand.
Lastig hoor en frustrerend ook. Jammer dat het virus nog z’n gang kan gaan en dat velen blijkbaar vanuit hun geweten of uit angst of door complotachtige denkwijzen niet aan het vaccin willen. Ik respecteer ieders keuze, maar wil wel zeggen dat wanneer hun keuze mij benadeelt, ik daar moeite mee heb. Wat voor mij lastig te verteren is zijn de bewuste desinformatie en de theologische onderbouwing m.b.t covid en vaccinatie die sommige collega-voorgangers in het land over de gelovigen uitstrooien. Ja: ook met hen moeten we geduld hebben en we moeten elkaars gekkigheid soms verdragen. Maar hoe lang houd ik dat nog vol? Meer vaccineren betekent minder kans op besmettingen. Dat is vrij simpel met cijfers aan te tonen. Het lijkt nu de beste uitweg uit de crisis. Ik hang geen eindtijd theologie aan de Covid crisis. Dat bleek met de pest in de middeleeuwen, de Spaanse griep in de vorige eeuw en andere crises bij nader inzien ook niet van toepassing. Dus laten we niet te grote woorden gebruiken en met elkaar omgaan vanuit het woord van Paulus ‘De liefde doet de naaste geen kwaad’
26 november.
Zo vlak voor advent krijgen we weer te maken met beperkingen. Het houdt maar niet op. Veel sterkte allemaal. En toch gaan we de adventstijd in. Een mooie tijd van hoop en verwachting. Ik kan er altijd van genieten wanneer we toeleven naar het licht en gaandeweg mooie liederen zingen in de kerk. Zoals het geliefde 'Op U mijn Heiland blijf ik hopen'. Een bemoedigend lied. Lees het maar eens door. Sterkte en houdt moed.
10 december.
We leven toe naar het kerstfeest. Maar ook niet jaar niet voluit wat betreft onze diensten. Het is nog even de vraag of de diensten op kerstavond doorgaan en ook de oudejaarsdienst moet nog worden bekeken in het licht van de dan geldende maatregelen.
Ondertussen is kerst natuurlijk wel te vieren en te beleven in ieders huis en leven. Weet dat God deze wereld liefheeft en ons niet aan een lot overlaat. We zijn in Gods hand. De komst van Zijn Zoon onderstreept nog een keer.
Kerstactie
Bij de kerstactie van onze diaconie wordt de volgende tekst meegegeven:
Hemelse vrede….
Later zal het vrede zijn. Ooit zal alle leed en zorg voorbij zijn. Met die woorden troosten we elkaar soms. Er komt een nieuwe hemel en een nieuwe aarde. Later. Maar wat heb je nu, in dit leven, aan later? Zelf geloof ik dat Gods toekomst niet alleen later is, maar ook nu al begint. Iedere keer heeft God de toekomst open gedaan voor Zijn volk en tenslotte is met de geboorte van Jezus de allesbeslissende deur geopend naar Gods toekomst. Want dat is wel belangrijk. Dat we het niet alleen hebben over onze toekomst, maar vooral over Gods toekomst. In de Bijbel wordt vaak gesproken over het Koninkrijk van God. Maar het zou heel beperkt zijn wanneer dat alleen later is. Nu al, ja vanaf het moment waarop Jezus de aarde raakt, is die nieuwe tijd aangebroken. Overal waar wij het kind van Bethlehem begroeten en vereren als Koning is er iets zichtbaar van dat Koninkrijk. De hemelse vrede waar de engelen van zingen in de nacht van Jezus’ geboorte is niet voor later alleen. We mogen die vrede van Christus nu al ontvangen en daar uit leven. Wanneer we horen en zien hoe mensen de laatste tijd met elkaar omgaan, hoe ze omgaan met angst, beperkingen en onzekerheid, dan lijkt het eerste wat nodig is: Vrede in ons hart. Vrede van binnen, zodat je vanuit je hart een mens van vrede bent. Dat werkt door in hoe je met elkaar om gaat. Laat je niet van de wijs brengen, maar zing mee op hoge toon van de vrede uit de hemel. Jezus is geboren! Ik wens u/jou deze vrede toe, in hart en ziel en leven.
Ds. Bert Heslinga
17 december 2021.
Zo vlak voor kerst nog twee diensten op de 4e advent. 's Morgens om 10.00 uur weer een doopdienst en om 16.00 uur een Maria Vesper. Iedere keer weer moet ik even slikken omdat ik zo graag zou willen dat zoveel mogelijk mensen naar de kerk kunnen komen. En ik maak me toch wel zorgen omdat sommige mensen blijkbaar afhaken of in deze lastige tijd de band met de kerk wat losser laten worden. Wat kunnen we er aan doen? Moed houden, doorgaan en het bij Hem brengen die de kerk 'vergadert, bewaart en in stand houdt' (Heidelberger Catechismus).
3 januari 2022
En weer verder, het nieuwe jaar in.
Met nieuwe varianten en wellicht extra vaccinaties gaan we het nieuwe jaar in. Ik spreek de wens uit dat niet alleen het virus muteert, maar dat wij allemaal als leden van de gemeente van Christus meer en meer veranderen naar het beeld van onze Heer. Dat niet alleen het virus varieert, maar dat ook wij steeds in staat zullen zijn om te variëren op het grote gebod van de Liefde en op die manier relevant zullen zijn als christenen in alle geledingen van de samenleving. We mogen ons unieke geluid laten horen in het opkomen voor recht, voor hen die niet meekomen in de stroom van welvaart en door de naastenliefde hoog in het vaandel te houden.
We weten niet precies hoe de toekomst er uit ziet, maar we mogen wel zeker zijn van de trouw en genade van God die ons leven draagt, elke dag (Psalm 68).
Ik hoop dat we elkaar weer snel mogen ontmoeten op zondag en door de week!
Houd goede moed en houd elkaar vast.
februari 2022.
Let op je woorden……
Er is een tijd geweest dat we ons taalgebruik af konden meten aan de taal die de regering hanteerde. De taal die in ons parlement werd gebezigd. We noemden dat wel ‘parlementair taalgebruik’. Een beetje deftig, mooie woorden, soms ook onbegrijpelijk en formeel. Maar in ieder geval respectvol en beschaafd. In onze dagen is het ABN in de 2e kamer soms ver te zoeken. Ik moest denken aan Jacobus, die het in het naar hem genoemde Bijbelboekje heeft over de zonden van de tong. De tong is een vuur. Je kunt er mee zegenen en vervloeken. Ik dacht ook aan Psalm 19 waar staat ‘Mogen de woorden van mijn mond en de overleggingen van mijn hart U welgevallig zijn, o HERE.’ Met andere woorden, in gewone taal: laat ik nog eens goed nadenken voordat ik wat zeg, voordat ik alles er uit gooi wat in mij op komt. Wat zijn de overleggingen van je hart?
Op Twitter en Facebook lees je de meest vreselijke dingen die medeburgers elkaar en politici, RIVM medewerkers, GGD artsen e.a. toewensen. En dus ook in ons parlement, in de 2e kamer met name, horen we tegenwoordig grof taalgebruik, verdachtmakingen, racistische uitlatingen. Het was laatst zo erg dat een onderwijzer die met zijn klas naar de debatten in de 2e kamer keek op TV, daarmee stopte omdat hij het niet meer verantwoord vond om zijn leerlingen dit te laten meemaken!
En straks lopen we de kans dat ook in onze gemeenteraad zulke ongeleide projectielen het woord nemen en het politieke klimaat verder vertroebelen. Dus ik wil iedereen toewensen om nog eens goed na te denken en te overwegen wie we namens ons willen laten besturen. Vrijheid van meningsuiting is een groot goed, maar fatsoen en respect zou ik er graag in één adem bij willen noemen. Ik vind het ronduit gevaarlijk wanneer mensen gekozen worden omdat ze b.v. tegen het coronabeleid zijn, terwijl ze er ondertussen anti-democratische of zelfs fascistische ideeën op na houden. In ons landelijke bestuur blijkt dat het vaak gaat om veel geschreeuw en weinig wol. Voortdurend roepen, schelden en schuren langs de grenzen van fatsoen, maar ondertussen geen verantwoordelijkheid dragen. Er wordt niets positiefs bijgedragen aan het landsbelang. Een goed doordachte mening, een constructieve bijdrage, kan zonder geschreeuw worden gedeeld. Hoe meer lawaai, des te minder inhoud, zo lijkt het. Het taalgebruik is nog wel eens een spiegel van de ziel. Let dus op je woorden en de overwegingen van je hart. Soms is het beter te zwijgen.
Verbinding
Door de verdeeldheid die er is ontstaan in ons land rond het omgaan met het coronavirus hoor je steeds dat we op zoek moeten naar verbinding. Voortdurend hoor ik over een tweedeling in de samenleving, in families, in de politiek etc. Ik vraag me dan wel af wie de samenleving verdeelt, wie mensen indeelt in groepen. Wanneer mensen zich terugtrekken in de bubbel van het eigen gelijk is er nauwelijks echte communicatie mogelijk. Want communicatie gaat om ontvangen en zenden, luisteren en ingaan op wat de ander zegt. Sommige gesprekken tussen mensen en groepen zijn te vergelijken met stoomboten in de mist, die zonder elkaar te zien langs elkaar heen varen. Je raakt elkaar niet meer, je staat niet meer open voor nuance, voor een goed argument. Natuurlijk zit ik zelf ook ergens in die discussie over de pandemie, de gevolgen en de oplossingen. Ik heb ervoor gekozen mij te laten vaccineren, niet alleen omdat ik anders niet zou kunnen werken of om te voorkomen dat ik zelf ziek zou worden, maar vooral om een bijdrage te leveren aan een groot probleem waar we allemaal last van hebben. Maar ik ben niet in te delen in een kamp en zal ook niet meewerken aan een bewuste tweedeling. Ik heb er wel voor gekozen de wetenschap meer te vertrouwen dan allerlei losse en soms fantastische theorieën.
Mijn positie is die van nuchtere verantwoordelijkheid, om met zo veel mogelijk mensen een uitweg te vinden uit de lastige crisis. Omdat steeds die tweedeling wordt benoemd (voor en tegen vaccinatie, voor en tegen de regering, voor en tegen een coronapas etc.) ontstaat deze bijna vanzelf. De kleine minderheid van nog geen 10% van onze bevolking ervaart een tweedeling dan wel discriminatie omdat zij andere keuzes maakt dan de overgrote meerderheid. Dit is het gevolg van de keuzevrijheid, waar een zekere beperking bij komt kijken vanwege de (noodzakelijke) maatregelen om de meest kwetsbaren in onze samenleving te beschermen.
Maar goed: waar het ook door komt, er zijn tegenstellingen. Er worden verschillende keuzes gemaakt en mensen raken elkaar kwijt. De oplossing wordt verbinding genoemd. Maar daarvoor is wel een gemeenschappelijk denkkader nodig of gedeelde waarden en normen.
In een christelijke gemeente is de gemeenschappelijke noemer de Liefde van God. En de vergeving, de genade van God. Dat is een iets ander uitgangspunt dan mijn eigen liefde. Wanneer het uit mijzelf moet komen is het ook beperkt door en afhankelijk van mijn wil, mijn wijsheid, mijn neiging om het goede te doen (of het kwade). Wanneer Gods liefde de brug, de verbinding is, gaat het om een liefde die ons denken, onze theorieën, onze mening overstijgt. Daarom pleit Paulus er steeds voor dat die liefde van God ons zal leiden (de liefde doet de naaste geen kwaad) en laat Jezus zien dat de minst zijn geen schande is maar een opdracht. Denk aan het prachtige evangelieverhaal over de voetwassing!
Wanneer er een verbinding nodig is tussen mensen, dan is dit een uitweg: laat je leiden door de liefde van God. Natuurlijk zie ik ook goede uitgangspunten in het humanisme, socialisme en andere bewegingen, maar die overstijgen onze menselijkheid niet en lopen de kans door mijn eigen wil en wijsheid ze ingeperkt te worden. Gods liefde (=Jezus Christus) overstijgt onze beperkte en soms halfbakken liefde en is een prachtig cement waardoor niet alleen de gemeente van Jezus op dezelfde toonhoogte kan zingen en bidden en samenleven, maar ook de samenleving zou kunnen genezen van egoïsme en narcisme, waardoor de wereld niet meer om onszelf maar om de Ander en de ander draait. Wat wij niet kunnen verbinden of overbruggen heeft God in Jezus verbonden. Wat wij niet kunnen opbrengen aan genade en dienstbaarheid, heeft Jezus laten zien. De gemeente van Efeze is een voorbeeld van de eenheid in Hem, van christenen uit de heidenen en uit de joden. Jezus laat zich niet opdelen, Hij verbindt!
Maart 2022
Twee handen op één buik.
De houding van de kerk in Rusland bij de invasie in Oekraïne deed mij huiveren. Tenenkrommend vind ik het en ik moet denken aan de 30er jaren in Duitsland, waar de kerk voor het overgrote deel de dadendrang van Hitler goedkeurde. In mij wordt de idealistische pacifist weer klaarwakker terwijl ik de afgrijselijk beelden uit het oorlogsgebied op me laat inwerken. Hoe is het mogelijk dat een kerkleider hiermee kan leven, dit kan goedkeuren? Nu is de Russisch Orthodoxe kerk de staatskerk in het land van tsaar Poetin, terwijl in Nederland kerk en staat zijn gescheiden. Maar kan ik het volhouden pacifist te zijn, tegen het gebruik van wapens te zijn wanneer een volk overvallen, vernietigd en verdreven wordt en haar steden in puin worden geschoten? Ja en nee. In deze zaken moet je altijd met twee woorden spreken. We kennen in de (christelijke) ethiek zoiets als een rechtvaardige oorlog, voor situaties waarbij alle menselijkheid met voeten wordt getreden, genocide, geweld tegen burgers etc. Zelfverdediging dus. Wanneer de andere wang toekeren geen effect heeft en je eigen familie wordt bedreigd, wanneer de ander geen geweten lijkt te hebben. Ja, en toch….. Toch lees ik ook dat wie het zwaard opneemt, door het zwaard zal vergaan. In principe blijf ik dat zeggen. Wapens aan de ene kant vragen om meer wapens aan de andere kant, geweld roept geweld op. En oorlog zaait haat in de harten van mensen. Dat is zo in Gaza en in Israël, in Syrië en Afghanistan en ga zo maar door…..Ook in Oekraïne worden zaadjes van haat en verzet geplant in de harten en zielen van vredelievende burgers, die hun land naar de knoppen zien gaan en hun vrienden en familie zien sterven. Haat roept haat op, we komen in een geweldsspiraal zonder einde. Daarom zal de kerk altijd de tegenstem moeten vertolken. De stem van de geweldloze vrede, de stem van ‘ja, maar wapens en haat zijn nooit het beste antwoord’. Een kerk kan nooit vóór oorlog of wapens zijn. En tegelijk kun je als christen het defensiebudget van je land steunen om erger te voorkomen. Het is kiezen tussen kwaden, een duivels dilemma in een situatie waar de duivel het voor het zeggen lijkt te hebben. Hoe dan ook zal de kerk altijd de tegenstem moet zijn. De andere kant laten zien, de weg van vrede (en de Heer van de vrede) laten zien. Wanneer de kerk die stem niet vertolkt staat ze aan de verkeerde kant en wordt ze medeschuldig. Ben je twee handen op één buik, dan heb je niks meer te zeggen. Maar je verantwoordelijkheid ontlopen vanuit je diepste bronnen (de Bijbel) maakt je medeplichtig, al gebruik je nog zulke vrome woorden. Het wordt vloeken in de kerk.
Ds. Bert Heslinga